به نقل از «ایسنا»

۶ نکته درباره خودمان در دنیای ۸میلیارد نفری

تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۲۲۵۸۰

هشت‌میلیاردی‌شدن شمار نفوس دنیا اما نکتۀ قابل تأملی است و می‌توان در آن درنگ کرد و آن را تنها یک عدد نینگاشت.

به گزارش ایسنا، در یادداشتی در عصر ایران آمده است: «جمعیت جهان از امروز هشت میلیارد نفر است و البته در همین لحظه که من می‌نویسم یا شما می‌خوانید کسانی چشم از جهان فروبستند و نوزادانی دیده به دنیا گشودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هشت‌میلیاردی‌شدن شمار نفوس دنیا اما نکتۀ قابل تأملی است و می‌توان در آن درنگ کرد و آن را تنها یک عدد نینگاشت.

برخی از این نکات در خبر سازمان ملل آمده و بعضی را از منظرهای دیگر یادآور می‌شوم.

نکته نخست اینکه ۷۲ سال قبل جمعیت جهان ۲.۵ میلیارد نفر بوده و این افزایش بی‌سابقه و شگفت‌انگیز است. ۲.۵میلیارد نفر کجا و هشت‌میلیارد کنونی کجا؟ بی‌تردید این رشد به خاطر پیشرفت‌های‌ شگرف در بهداشت عمومی و فردی، تغذیه و پزشکی است؛ هر چند همین رشد چالش‌های بزرگی را برای فقیرترین کشورها ایجاد کرده است.

دوم یادمان باشد جمعیت کرۀ زمین تا سال ۱۸۰۰ یعنی ۲۲۰ سال قبل کمتر از یک میلیارد نفر بود و ظرف همین ۱۲ سال پیش به هفت میلیارد نفر رسید و طی تنها ۱۲ سال به امروز رسیدیم: هشت‌میلیارد نفر.  با این حال پیش‌بینی می‌شود ۱۵ سال طول می‌کشد تا جمعیت جهان به ۹ میلیارد نفر برسد. سازمان ملل همچنین پیش‌بینی کرده در دهه ۲۰۸۰ جمعیت زمین از ۱۰ میلیارد نفر عبور کند و سپس تا پایان قرن رکود داشته باشد.

این نکات اما در خبر آمده بود و خودمان هم مستقلا منتشر کردیم. منظور این یادداشت شش نکتۀ دیگر است:

نخست

اینکه جمعیت ما تقریبا یک‌درصد جمعیت دنیا و مساحت ما یک‌درصد خشکی‌هاست. (چون از ۸۰میلیون فراتر رفته‌ایم کمی کمتر از یک‌درصد و درباره مساحت هم ۱.۲۶ درصد ولی همان یک درصد به فهم موضوع کمک می‌کند.) اما منابع ما بسیار بیش از یک‌درصد است و از این رو مطالبۀ سهم واقعی از حیات و امکانات بدیهی‌ترین حق مردم است و نباید نگاه سیاسی و ایدئولوژیک به آن داشت. حق همۀ ایرانیان است که سهمی داشته باشند و مطالبۀ آن ذیل کوهی از ادعای عدالت و حرف‌های قلمبه‌سلمبه یا بی‌سروته یا تکراری و کلیشه‌ای یا توهمی با برچسب به این و آن فرونمی‌نشیند. بخشی از اعتراض مردم به خاطر این است که تصور یا حس می‌کنند دولت ما اصطلاحا «استخراجی» است یعنی تنها از منابع برداشت می‌کند ولی به‌درستی هزینه نمی‌کند یا سهم وفاداران بیش از معترضان و منتقدان و غیر نزدیکان است.

دوم

اینکه به تعبیر شاعر: بودن به از نبود شدن. همین که هستیم و در زمرۀ هشت میلیارد باشندۀ زمین به حساب می‌آییم مهم است. من و شمای زنده که موبایل و خودرو داریم از ناصرالدین‌شاهی که نمی‌دانست موبایل و خودرو چیست، چه‌بسا خوشبخت‌تر باشیم؛ هر چند که هیچ بنی‌بشری در دنیای امروز در پاره‌ای تفریحات به گرد ناصرالدین‌شاه نمی‌رسد اما منظور رفاهیات در مفهوم کلی آن است نه تفریحات!

به تعبیر «کی‌یر کگور»، پایه‌گذار اگزیستانسیالیسم، انسان موجودی معطوف‌به‌مرگ است. یعنی مردن آدم‌ها عجیب نیست. اینکه زنده‌ایم و هستیم ولو معطوف‌به‌مرگ با فرجام قطعی مردن، مهم است. به عبارت دیگر اینکه هستیم و فردا یا پس‌فردا نیستیم عجیب نیست. عجیب این است که نبودیم و حالا هستیم. زیاد فلسفی شد؟ اما کمی به این جمله فکر کنیم!

سوم

رولف دوبلی در «هنر خوب زندگی‌کردن» که با ترجمۀ عادل فردوسی‌پور به چاپ‌های متعدد رسیده، می‌نویسد: «‌با وجود درگیری‌های گاه‌وبیگاهتان با دست تقدیر، باید بپذیرید که به طرز خارق‌العاده‌ای خوش‌شانس هستید. از بین تمام افرادی که روی کرۀ زمین زندگی کرده‌اند، در حال حاضر فقط شش‌درصدشان زنده هستند. به بیان دیگر شش‌درصد از مردمی که از ۳۰۰ هزار سال پیش (‌از زمان پیدایش هوموساپی‌ینس‌ها) تا امروز به دنیا آمده‌اند، هم‌اکنون در قید حیات‌اند. بسیار محتمل بود که آنها در عصر دیگری متولد شوند. در واقع احتمال آن ۹۴درصد است. خودتان را برده‌ای در امپراتوری روم، گیشایی در زمان سلطنت مینگ یا سقایی در مصر باستان تصور کنید! در آن شرایط چه تعدادی از استعدادهای ذاتی شما از ارزش قابل توجهی برخوردار می‌بودند؟»

چهارم

در این مملکت بنده‌خدایی هشت‌سال رییس‌جمهوری بود که حالا البته ساکت است و ادعای مدیریت جهان داشت! مهندسی خوانده بود اما آنقدر با عدد بیگانه بود که نمی‌دانست چرا باید ۹۹درصد مردم دنیا زیر مدیریت یک‌درصد جمعیت دنیا بروند؟ در این عصر البته. با زمان‌های دیگر کاری ندارم. اما این توهم از کجا آمده که بقیه هشت میلیارد آدم دیگر به خطا می‌روند و ما تازه آن هم نه همۀ ما که بخشی از ما و تازه از آن بخشی هم باز بخشی از بخشی سره را از ناسره تشخیص می‌دهند!

پنجم

چه منی که دارم می‌نویسم و چه شمایی که دارید می‌خوانید تنها یک نفر از هشت‌میلیارد آدم زنده در دنیا هستیم. اگر به نسبت کل انسان‌هایی که آمده و رفته‌اند، بگیریم که از این هم کوچک‌تر می‌شود. از این رو در عین عزت نفس نباید زیاده از حد خودمان را و به طریق اولی دیگران را جدی بگیریم؛ چراکه باز به قول رولف دوبلی: «‌هر چه هستیم مدیون ژن‌ها و محیطی است که طرح اصلی ژنتیکی‌مان در آن شکل گرفته. حتی سطح ما هم عمدتا توسط ژن‌های ما تعیین می‌شود. اگر درون‌گراییم یا برون‌گرا، آزاداندیش یا عصبی، قابل‌ اعتماد یا بی‌عرضه، همگی طبق این قاعده تعیین می‌شود ... همۀ آنچه به آن افتخار می‌کنیم حاصل اراده‌ای است که به‌واسطۀ برآیند ژن‌ها و محیط اطراف به ما رسیده است.»

ششم

بحث جمعیت که به میان می‌آید در میان اندیشمندان یک نام پررنگ‌تر است و او بی‌گمان «مالتوس» است؛ توماس رابرت مالتوس. متفکر انگلیسی که در سال ۱۷۶۶ چشم به جهان گشود و در سال ۱۸۳۴ در ۶۸سالگی درگذشت و مهم‌ترین کار او این بود که نظریه جمعیت را وارد مباحث اقتصادی کرد. طبق نظر او رشد محصولات مانند کشاورزی با تصاعد عددی انجام می‌شود؛ در حالی که رشد جمعیت انسان‌ها از تصاعد هندسی پیروی می‌کند. این رشدهای نامتوازن موجب تقاضای بیش از عرضه و به تبع آن قحطی، جنگ و مرگ‌ومیر و در نتیجه، مرگ‌ومیر موجب کاهش تعداد افراد بشر - متقاضی تولیدات کشاورزی - می‌شود.

مالتوس معتقد بود با سه روش می‌توان از رشد جمعیت جلوگیری کرد: منع یا فشار اخلاقی (عقب‌انداختن ازدواج‌ها)، کنترل جمعیت از طریق برنامه تنظیم خانواده، فقر و گرسنگی.

پیش‌بینی او البته تحقق نیافت چون در محاسبات خود نقش حیرت‌آور فناوری در رشد اقتصادی و پیشرفت جامعه را منظور نکرده بود و هشت‌میلیاردی‌شدن جمعیت دنیا به رغم قحطی و جنگ نشان می‌دهد با وجود نوآوری‌های فراوان و سرعت‌گرفتن آن نسبت به سرعت تولید مثل بشر، مانع تحقق پیش‌بینی مالتوس شده تا به مدعیانی که از بام تا شام به دستاوردهای توسعه می‌تازند یادآور شد اگر فناوری‌ها نبود آدم‌ها کرورکرور و در سن کم می‌مردند یا زندگی را با رنج و درد بیماری سپری می‌کردند.

زندگی را باید پاس داشت و با نگاه نو به عدالت، فرصت‌ها را برای همه ایجاد کنیم تا زندگی کنیم. زندگی. چون یک‌بار بیشتر زندگی نمی‌کنیم و اگرچه از جمعیتی که درگیر فقر مطلق‌اند (درآمد روزانه کمتر از یک‌ونیم‌دلار) بهتر زندگی می‌کنیم اما چون با یک‌درصد جمعیت جهان بیش از یک‌درصد منابع و امکانات را در اختیار داریم حق مردم ماست که بهتر زندگی کنند و کاربه‌دستان به جای دخالت در حوزه‌های مختلف باید توضیح دهند با منابع ما چه می‌کنند. لازم نیست قسم و آیه بیاورند که «میل» نمی‌کنند؛ اگر چه خالی از میل هم نیست ولی حیف‌کردن و هدردادن کم از میل نیست! بدترین نوع هدردادن البته این حس است که لحظه‌های عزیز و بازناگشتنی زندگی «حیف» می‌شود.»

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: جمعیت جهان هشت میلیارد میلیارد نفر جمعیت جهان پیش بینی یک درصد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۲۲۵۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کمرنگ شدن محافظه کاری و شتاب تحولات اجتماعی در استانبول

کلانشهر استانبول که ۱۸ درصد از کل جمعیت ترکیه را در خود جای داده؛ در چند سال گذشته تحولات ارزشی و اجتماعی مهمی را از سر گذرانده است. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رصد و پیگیری مداوم تحولات فکری، ارزشی و اجتماعی، یکی از برنامه‌های همیشگی پژوهشکده‌ها و مراکز نظرسنجی میدانی در ترکیه است. یکی از این موسسات، به تازگی تحقیقی انجام داده که حاکی از شتاب گرفتن برخی تحولات فکری – دینی و اجتماعی مهم در استانبول است. بر اساس این تحقیق، کلانشهر استانبول که 18 درصد از کل جمعیت ترکیه را در خود جای داده، در چند سال گذشته تحولات ارزشی و اجتماعی مهمی را از سر گذرانده است.

مرکز تحقیقاتی مطالعاتی کُندا (KONDA) به منظور بررسی منظم و زمانمند رصد تحولات اجتماعی در 15 سال گذشته، برنامه‌ای به نام مدارتور یا دماسنج دارد و تازه‌ترین گزارش این برنامه، به بررسی این مساله پرداخته که نگاه شهروندان مقیم استانبول به رویکردهای دینی، سنتی و مدرنیستی چگونه است و خود را تابع کدامیک از این سبک‌های فکری می‌دانند.

استانبول، پذیرای تغییرات سریع

سلطان محمد عثمانی در سال 1453 میلادی، مهمترین شهر حکومت بیزانس یعنی قسطنطنیه را فتح کرد و به خاطر این پیروزی، سلطان محمد فاتح، لقب گرفت. خود قسطنطنیه نیز استانبول نام گرفت و به مهمترین کانون تصمیمات سیاسی امپراتوری عثمانی تبدیل شد. از آن تاریخ به بعد، استانبول همواره مهمترین شهر ترکیه بوده و حالا هم 18 درصد از مجموع 85 میلیون نفر جمعیت ترکیه، ساکن این شهر هستند و البته مشخص نیست در بیغوله‌ها و محلات حاشیه شهر، چند صد هزار مهاجر و پناهجوی قاچاق و غیرقانونی سکنی گزیده‌اند.

استانبول به عنوان مهمترین مرکز تجاری ترکیه، در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، تحولات شتابانی را از سر گذرانده و موسسه کُندا در یک تحقیق رو در روی میدانی در محلات و مناطق مختلف این شهر، درباره باورها و سبک زندگی با مردم گفتگو کرده است.

نتایج تحقیق مزبور از این قرار است:

 الف) مدرنیسم به جای محافظه کاری:

حالا دیگر نمی‌توان شهر استانبول را به عنوان یکی از مهمترین کانون‌های محافظه کاران ترکیه توصیف کرد. نتایج تحقیق میدانی نشان داده که در این شهر، رفته رفته محافظه کاری جای خود را به مدرنیته در کلان شهر می‌دهد.

در تحقیق کُندا از مردم پرسیده شده که از بین سه گزینه محافظه کار سنتی، محافظه کار دین باور و مدرن یا متجدد، خود را به کدام گروه متعلق می‌دانند؟ پاسخ‌ها از این قرار است:

سبک زندگی خود را محافظه کار دین باور و مذهبی می‌دانم: 25 درصد.

به گروه محافظه کار سنتی تعلق دارم: 37 درصد.

خود را یک شهروند معتقد به مدرنیسم و تجدد می‌دانم: 38 درصد.

نکته جالب توجه اینجاست که در گزارش سال 2013 میلادی همین موسسه، نرخ افرادی که خود را مدرن و تجددخواه می‌دانستند، در سطح 32 درصد بود و در عرض 10 سال، این میزان به 38 درصد رسیده است. نرخ محافظه کار دین مدار و مذهبی از 30 درصد سال 2013 میلادی در سال 2023 میلادی به 25 درصد رسیده است.

موسسه کُندا، علاوه بر استانبول، در دیگر استان‌های ترکیه نیز تحقیق کرده و نتایج نشان داده که میانگین سه گروه فوق الذکر در مناطق دیگر از این قرار است:

سبک مدرن و تجددخواه 34 درصد.

سنتی محافظه کار 42 درصد.

نرخ محافظه کار مذهبی 24 درصد.

یکی دیگر از ابعاد شایان توجه نتایج گزارش کُندا، این است که در 10 سال اخیر، شمار افرادی که آشکارا اعلام کرده‌اند خداباور نیستند، از 5 درصد سال 2018 در استانبول، در سال 2023 میلادی به 6 درصد رسیده و این در حالی است که میانگین این درصد از افراد در دیگر استان‌های ترکیه، در سطح 2 درصد است.

تحلیل نهایی گزارش موسسه کُندا در ترکیه، نشان دهنده این است که مهمترین گروه جامعه ترکیه که تحولات داخلی آن در حال جوش و خروش است، همانا گروه محافظه کار سنتی است.

از ظرف این گروه اجتماعی ترکیه، دو نوع سرریز داریم: گروهی از آنان به طور کلی با محافظه کاری وداع گفته و وارد گروه مدرن می‌شوند. گروه دوم نیز در جرگه محافظه کاران دین مدار و دارای نظم عبادی درآمده و وارد محافظه کار دینی می‌شوند.

در گزارش 150 فشارسنج، گرایش به نوسازی در ترکیه حاکم است. در سال 2023، نرخ مدرن در سراسر ترکیه 34 درصد، نرخ سنتی محافظه کار 42 درصد و نرخ محافظه کار مذهبی 24 درصد تعیین شد. با نگاهی به این داده‌ها، می‌توان دریافت که در حالی که نرخ محافظه کاران مذهبی در استانبول در همان سطح میانگین ترکیه باقی می‌ماند، مدرنیته شروع به جایگزینی محافظه کاری سنتی کرده است.

ب) جمعیت و سرعت مهاجرت

تا پایان سال 2023 میلادی، جمعیت ساکن استانبول به 15 میلیون و 655 هزار و 924 نفر رسید. این عدد معادل 18.34 درصد از جمعیت ترکیه است. در حالی که رشد سالانه جمعیت ترکیه در سال گذشته 1.1 در هزار بود، این نرخ در استانبول منهای 16 در هزار بود. به این ترتیب، استانبول برای اولین بار، کاهش جمعیت داشت.

بر اساس گزارش KONDA، سرعت مهاجرت در استانبول یک موضوع مهم و شایان توجه است. به نحوی که در سال 2022، استانبول پذیرای 385 هزار و 294 مهاجر بود و در عین حال 419 هزار نفر از این شهر مهاجرت کردند.

ج) استانبول، خزانه عظیم ترکیه

شواهد نشان می‌دهد که استانبول همچنان لوکوموتیو اقتصاد ترکیه است. چرا که نیمی از کل صادرات ترکیه و درعین حال، بیش از نیمی از کل واردات، در بندر این شهر انجام می‌شود.

برج‌سازی و انبوه‌سازی در استانبول در سال 2023 میلادی نیز سرعت بیشتری گرفته و تورم مسکن در استانبول در مقایسه با دیگر استان‌های دیگر، بیش از 20 درصد بوده است.

در پایان باید گفت، استانبول به عنوان یکی از زیباترین شهرهای ترکیه و منطقه، در سال 2023 میلادی نیز پذیرای گردشگران زیادی از کشورهای مختلف جهان بود. اما این شهر، با مشکلات بزرگی همچون ترافیک، آلودگی هوا، فقدان پارکینگ، گرانی و مشکلات بزرگ در بخش مسکن و آموزش روبروست و زندگی در این شهر، هم شهروندان ترکیه و هم برای اتباع خارجی، سال به سال دشوارتر می‌شود.

انتهای پیام/